ZZP-er of werknemer? Hoe toetst de Belastingdienst?
De Wet DBA
Sinds 1 mei 2016 geldt de Wet DBA. Het doel daarvan is om het voor de Belastingdienst makkelijker te maken om te controleren of er sprake is van een arbeidsovereenkomst (met een werknemer) of van een overeenkomst van opdracht (met een zzp-er).
Wanneer partijen doen alsof het gaat om zelfstandig ondernemerschap, maar is er volgens de Belastingdienst in werkelijkheid sprake van een dienstverband, dan volgen naheffingen en boetes voor beide partijen. Het is dus goed om te weten hoe de Belastingdienst tot haar oordeel komt. Dat komt in dit artikel aan de orde.
Toetsing – Stap 1 – Wat geldt er tussen partijen?
De eerste stap is om te bepalen wat de inhoud van de overeenkomst is. Dit wordt gedaan aan de hand van de partijbedoeling en de uitvoering van de afspraken.
Om de partijbedoeling vast te stellen, is het schriftelijke contract van belang (evt. een modelovereenkomst), maar zijn ook de omstandigheden waaronder dit contract tot stand is gekomen, relevant. Er wordt bijvoorbeeld gekeken naar de maatschappelijke status van partijen: een werkgever/opdrachtgever wordt in het algemeen als een meer professionele partij gezien dan de werknemer/opdrachtnemer.
De inhoud van de overeenkomst wordt ook vastgesteld aan de hand van de uitvoering van de afspraken. Zijn die conform contract of is er van afgeweken?
Toetsing – Stap 2 – Is er sprake van gezag?
Nadat de inhoud van de overeenkomst is vastgesteld en dus duidelijk is wat er tussen partijen geldt, dient te worden bepaald of de overeenkomst moet worden aangemerkt als arbeidsovereenkomst of overeenkomst van opdracht. In beide gevallen wordt er tegen betaling een prestatie geleverd. Het kenmerkende verschil betreft de gezagsverhouding.
Maar wat is gezag? Van gezag is sprake wanneer de werkverschaffer bevoegd is aanwijzingen en instructies te geven aan de arbeidskracht waarbij de arbeidskracht verplicht is deze te volgen.
Heeft de werkverschaffer instructiebevoegdheid over de werkinhoud en over de overige aspecten zoals werktijden, vakantiedagen, enz., dan is er dus sprake van gezag. In dat geval zijn de werkverschaffer, de arbeidskracht en hun arbeidsrelatie te kwalificeren als werkgever, werknemer en een arbeidsovereenkomst.
Maar wat nu als de werkverschaffer alleen instructiebevoegdheid heeft over de werktijden maar niet over de werkinhoud? Of andersom? In dat geval (lees: dus altijd) wegen ‘alle omstandigheden van het geval’ mee om te bepalen of er sprake is van gezag of niet. Uit de rechtspraak volgt een groot aantal indicatoren.
Indicatoren arbeidsovereenkomst
Enige omstandigheden die wijzen op gezag en een arbeidsovereenkomst zijn bijvoorbeeld: structureel en uitsluitend werken voor werkgever, vooraf een vaste arbeidsomvang bepaald, verplichting om de arbeid persoonlijk te verrichten, verplicht om aan oproep gehoor te geven, doorbetaling tijdens ziekte, pensioen en verzekeringen via werkgever, periodiek gelijk loon, afdracht belasting en premies, werk verricht met middelen van werkgever, toestemming voor vakantie nodig.
Indicatoren overeenkomst van opdracht
Enige omstandigheden die wijzen op de afwezigheid van gezag en een overeenkomst van opdracht zijn bijvoorbeeld: incidenteel werk, meerdere opdrachtgevers, vooraf bepaald wanneer de opdracht afgerond zal zijn, vervanging zonder toestemming, niet gehouden aan oproep gehoor te geven, ingeschreven in handelsregister, betaling op factuurbasis, geen toestemming voor verlof nodig, bij ziekte of vakantie geen loon, niet gebonden aan werktijden, werken met eigen middelen, bij schade of niet-tijdige afronding (herstel)kosten voor eigen rekening.
Bieden de modelovereenkomsten de oplossing?
Ja en nee. Bij een controle kijkt de Belastingdienst als eerste naar het contract dus het helpt wanneer die conform een modelovereenkomst zijn opgesteld. De Belastingdienst kijkt echter naar alle omstandigheden van het geval. Hoe het contract tot stand is gekomen en hoe het is uitgevoerd, is dus ook van belang (wezen gaat voor schijn).
Waar zijn modelovereenkomsten te vinden?
De modelovereenkomsten zijn te vinden op de website van de Belastingdienst, maar deze zijn zeer algemeen van aard en dienen op diverse punten door partijen te worden ingevuld zonder dat dit in strijd komt met de bepalingen die a in de modelovereenkomst staan.
Heeft u daarbij hulp of advies nodig of heeft u andere vragen over de Wet DBA of de inzet van (flexibele) arbeidskrachten? Bel 0624751388.
—
>> Update <<
De Wet DBA heeft veel onrust veroorzaakt. De implementatiefase van de wet is daarom verlengd tot 1 januari 2018. In de implementatiefase zal worden gewaarschuwd en voorgelicht in plaats van gehandhaafd (‘behalve bij kwaadwillenden’).
Warning: Use of undefined constant REQUEST_URI - assumed 'REQUEST_URI' (this will throw an Error in a future version of PHP) in /home/610811.cloudwaysapps.com/gdvkgsrhzr/public_html/wp-content/themes/twentythirteen-child/content.php on line 58
